Ăn chay cần cân bằng tỷ lệ các nhóm thực phẩm tinh bột – đạm – đường – béo – xơ; hạn chế đồ chay giả mặn vì món thường được nhà sản xuất cho thêm một số chất phụ gia để tạo hình, tạo màu, tạo mùi.
Thầy thuốc ưu tú, bác sĩ chuyên khoa 2 Phó Đức Mẫn và bác sĩ Trần Thị Mai, Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Sài Gòn khuyên mọi người khi ăn chay cần chú ý đến những nguyên tắc sau để đảm bảo sức khỏe:
– Lựa chọn thực phẩm sạch, không ham rau củ quả giá rẻ.
– Xem xét kỹ nguồn gốc, chọn mua tại những nơi bán uy tín và giữ hóa đơn mua hàng để đảm bảo quyền lợi khi có sự cố.
– Với các loại rau cần rửa kỹ dưới vòi nước chảy.
– Các loại củ quả cần rửa sạch, gọt võ kỹ và dày.
– Hạn chế thực phẩm chay giả mặn vì quá trình sơ chế người sản xuất cần sử dụng một số chất để tạo hình, tạo màu, tạo mùi. Các chất này ảnh hưởng đến lượng dinh dưỡng còn lại trong thực phẩm, hơn nữa hiện nay việc kiểm soát sử dụng các chất phụ gia, bảo quản còn nhiều bất cập.
– Dù ăn chay hay ăn mặn cũng phải cân bằng tỷ lệ các nhóm thực phẩm tinh bột – đạm – đường – béo – xơ trong khẩu phần nhằm cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể. Một người trưởng thành tiêu thụ trung bình mỗi ngày 2.000 calo. Khẩu phần dinh dưỡng người trưởng thành có thể phân bổ như sau: 85 g ngũ cốc nguyên hạt (tinh bột), 150 g đậu hoặc các chế phẩm từ đậu (đạm thực vật), 2 chén rưỡi rau (chất xơ và vitamin), 2 chén trái cây, 3 chén sản phẩm bơ sữa (chất béo và vitamin).
– Ưu tiên chế biến bằng phương pháp hấp hoặc luộc giữ nhiều dưỡng chất tự nhiên trong thực phẩm hơn chiên xào.
– Người bệnh huyết áp, tim mạch cần lưu ý nêm nhạt, ít dầu mỡ. Bệnh nhân tiểu đường hạn chế đồ ngọt.
– Ăn ít nhai nhiều, nhai kỹ giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. Mỗi bữa ăn nên duy trì từ 20 đến 30 phút để thức ăn được nghiền kỹ với men tiêu hóa, dịch vị.
– Bổ sung và đa dạng dinh dưỡng từ các loại uống như sữa tươi, sữa đậu nành, sinh tố, nước ép.
– Bữa sáng ăn nhiều và lâu, giảm dần khẩu phần trong bữa chiều và tối.
– Nên nấu vừa đủ ăn cho mỗi bữa, ăn trong ngày và bảo quản trong tủ lạnh không quá 2 ngày. Cần nấu sôi đồ ăn sau khi lấy từ tủ lạnh ra.
– Hạn chế và cân nhắc khi mua hoặc ăn thực phẩm ở hàng quán, hè phố. Việc chế biến đồ chay tại nhà sẽ tốt hơn, đảm bảo vệ sinh và chất lượng thực phẩm.
Trần Ngoan