Gan xử lý tất cả những gì chúng ta đưa vào cơ thể mình, cả để cho cơ thể hấp thu và loại bỏ.
Bảo vệ lá gan để có cuộc sống khỏe mạnh, an vui – Ảnh minh họa
Dưới đây là những lưu ý quan trọng để có lá gan khỏe mạnh, theo chia sẻ của bác sĩ Robert S. Brown, chuyên gia gan học của Trung tâm Bệnh về gan và Ghép gan (New York):
1 – Không nên hấp thu quá nhiều cồn
Cồn gây hại cho cơ thể, nhất là cho gan. Hấp thu càng nhiều cồn sẽ càng gây hại cho gan. Lạm dụng cồn có thể khác nhau với mỗi bệnh nhân, sắc tộc, giới tính nhưng nếu hấp thu quá nhiều cồn sẽ dẫn đến viêm nhiễm và quá tải liên tục cho cho gan và cơ thể, qua nhiều năm sẽ dẫn đến sự phát triển của các mô sẹo và chai gan hay giai đoạn cuối của bệnh gan, làm suy gan.
Nếu bạn có sức khỏe bình thường, có thể an toàn khi tiêu thụ mức cồn khiêm tốn nhưng nếu bạn có tiền sử gia đình nghiện bia rượu hay bị bệnh gan có liên quan tới cồn thì nên hạn chế hấp thu.
2 – Hãy uống đủ nước
Sự thủy phân có tác động trực tiếp đến khả năng bài thải độc tố một cách khỏe mạnh của cơ thể. Nếu không được thủy phân tốt, gan sẽ đánh mất phần dự trữ cho cơ quan này hay phần cần thiết để bảo đảm cung cấp cho phần còn lại của cơ thể, làm tăng nguy cơ bệnh.
Lưu ý với các nguồn nước bị nhiễm độc, với các chất độc trong nước, như chất lạ sinh học xenobiotic – các chất được cho vào nước để sử dụng như chloride, fluoride, các tác nhân làm mềm cũng như BPA có trong các vật chứa bằng nhựa, gan lại phải lần nữa tẩy độc cho cơ thể.
3 – Không hút thuốc lá
Tại Hoa Kỳ, theo thống kê của Cơ quan Kiểm soát và Phòng chống Bệnh tật Hoa Kỳ (CDC) thì mỗi năm tại quốc gia này có khoảng 480.000 người chết vì hút thuốc lá. Một nghiên cứu năm 2011 cho thấy, hút thuốc lá chính là nguyên nhân của một nửa số ca ung thư gan.
Thuốc lá chứa vô số hóa chất độc hại, làm tăng mức stress oxy hóa trong cơ thể, gây ra sự phá hủy các tế bào gan và toàn bộ hệ thống tế bào.
4 – Không để bị thừa cân, béo phì
Thừa cân và béo phì làm tăng sự tích tụ mỡ quanh gan và gây ra bệnh gan nhiễm mỡ không do cồn. Do vậy, điều quan trọng là cần có một chế độ ăn khỏe mạnh, thể dục thường xuyên để gan được khỏe mạnh.
5 – Hạn chế hấp thu đường
Hãy giới hạn lượng đường đưa vào cơ thể từ đồ ăn và thức uống, nhất là lượng đường fructose. Mọi tế bào trong cơ thể đều có thể chuyển hóa glucose nhưng chỉ có gan có khả năng chuyển hóa đường fructose.
Nếu ăn quá nhiều đường fructose trong thời dan dài thì gan sẽ trở nên quá tải và có những tổn thương. Hãy hạn chế các thực phẩm có chứa đường tinh luyện và các loại si-rô có hàm lượng đường cao, soda, đồ nướng, kẹo ngọt và thay thế bằng đường tự nhiên có trong các loại trái cây.
6 – Tránh ăn nhiều trước giờ đi ngủ
Đa số các chức năng gan đều được tiến hành vào ban đêm, ăn các thức ăn giàu năng lượng sẽ buộc gan phải làm việc nhiều hơn.
7 – Hạn chế chất béo chuyển hóa
Nếu bạn có cholesterol cao, nên cẩn thận với chất béo chuyển hóa (trans fats), loại chất béo hydro hóa nhân tạo vì chúng sẽ làm tăng mức cholesterol xấu LDL và làm giảm mức cholesterol tốt LDL của cơ thể.
Các loại bánh nướng, các món ăn vặt đóng gói, khoai tây chiên, bắp nổ lò vi sóng và đồ chiên là các thực phẩm chứa nhiều chất béo chuyển hóa cần hạn chế tới mức thấp nhất.
8 – Lưu ý khi dùng thảo dược hay các bổ sung vitamin
Uống quá nhiều dạng vitamin bổ sung cũng góp phần làm hư hại gan, thậm chí đó là các dạng bổ sung chất lượng. Dù là có nguồn gốc tự nhiên hoàn toàn nhưng cũng không có nghĩa là hoàn toàn tốt cho cơ thể.
Vai trò của gan là lọc thải các chất độc và gan thực hiện chức năng này thông qua một quá trình chuyển hóa phức tạp – phân hủy tất cả những gì chúng ta đưa vào cơ thể, kể cả một số dạng vitamin bổ sung. Trong quá trình này, các bổ sung sẽ có thể làm hại gan.
9 – Tránh bị stress quá mức kéo dài
Stress nghiêm trọng và kéo dài có thể gây hại cho gan. Nghiên cứu của Đại học Edinburgh đã chỉ ra bằng chứng về mối liên hệ giữa mức stress tâm lý cao (biểu hiện qua lo lắng và suy nhược tinh thần) với nguy cơ tử vong do nhiều dạng bệnh gan khác nhau.
Các chuyên gia cho rằng khi chúng ta nổi giận, bực dọc sẽ làm đóng tắt dòng năng lượng của gan và gây hại cho gan.
10 – Nên tập thể dục thường xuyên
Dù bạn không bị thừa cân hay béo phì, thể dục thường xuyên cũng có lợi cho gan. Trong khi thể dục, sự bài tiết mồ hôi và các lỗ chân lông nở ra giúp cải thiện sự giải độc, làm giảm áp lực chức năng giải độc cơ thể của gan.
Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến nghị nên có hoạt động thể chất với cường độ vừa phải 150 phút mỗi tuần, tương đương với 3 lần 50 phút đi bộ nhanh.
