.
.

Afghanistan: Dự Án Phá Hủy Thành Phố Phật Giáo Cổ Để Khai Thác Đồng


Hai công ty khai thác mỏ Trung Quốc đang lên kế hoạch để phá hủy một đô thị Phật giáo cổ ở Afghanistan nhằm khai thác đồng ở khu vực này.

image

(Ảnh: Brent Huffman)

Theo bộ phim tài liệu “Saving Mes Aynak” (tạm dịch: “Hãy cứu Mes Aynak”), tập đoàn Metallurgical (MCC) và Jiangxi Copper hiện đang tiến hành những bước đầu tiên của việc xây dựng một công trường lộ thiên khai thác đồng rộng khoảng 40 km ở phía đông nam của thủ đô Kabul, Afghanistan. Khu vực này vốn là một thành phố Phật giáo cổ có tuổi đời đến 5.000 năm.
Theo Bộ Dầu mỏ và Khí đốt Afghanistan thì khu vực trên có mỏ đồng lớn thứ hai trên thế giới. Trung Quốc là một quốc gia nhập khẩu đồng và cũng là một quốc gia tinh chế công nghiệp nặng lớn toàn cầu.
Năm 2007, dưới thời chính quyền của tổng thống Hamid Karzai, tập đoàn MCC đã đồng ý trả cho Afghanistan 3 tỷ đô la để thuê khu vực Mes Aynak trong vòng 30 năm.
MCC dự tính thu về hơn 100 tỷ USD từ việc khai thác mỏ đồng nằm bên dưới đô thị Phật giáo cổ này, bộ phim tài liệu đề cập. Nhiều nhà khảo cổ học đang nỗ lực để cứu thành phố này.
Người phát ngôn của Bộ Dầu mỏ và Khí đốt Afghanistan, Zabih Sarwari, đã phát biểu với kênh CNBC rằng, dự án này dự kiến bắt đầu sau khi hoàn thành một nghiên cứu về tính khả thi.

image

(Ảnh: Brent Huffman)

“Tôi cảm thấy đáng tiếc nếu họ (tức chính phủ Afghanistan – ND) cho phép điều đó xảy ra”, Javed Noorani, cựu thành viên của tổ chức phi lợi nhuận Integrity Watch Afghanistan, phát biểu.
Khoảng 2.300 hiện vật đã được di dời khỏi khu vực này đến Bảo tàng Quốc gia Afghanistan, phát ngôn viên Sarwari của Bộ Dầu mỏ và Khí đốt cho biết.

image

(Ảnh: Brent Huffman)

Người dân của ít nhất hàng chục ngôi làng đã bị rời đi vĩnh viễn để nhường chỗ cho công việc khai thác mỏ, theo bộ phim tài liệu, hầu hết các cảnh trong bộ phim được quay vào năm 2013.
“Mọi người lo lắng vì họ bị rời đi mà không được hỏi ý kiến hoặc đợi họ đồng ý”, Noorani của tổ chức phi lợi nhuận Integrity Watch Afghanistan cho hay. Noorani gọi kế hoạch khai thác mỏ đồng là “một vi phạm rõ ràng các tiêu chuẩn đánh giá tác động môi trường và xã hội của Afghanistan”.
Trong bộ phim kể trên, phó chủ tịch tập đoàn MCC, Zhengou Liu, tuyên bố rằng người dân đã được thông báo trước và “MCC đã chuyển giao một số công việc cho các công ty Afghanistan cũng như cung cấp việc làm cho người Afghanistan”.
Brent Huffman, đạo diễn của bộ phim “Hãy cứu Mes Aynak”, phát biểu với CNBC rằng ông nghi ngờ tuyên bố trên của Zhengou Liu. “Các công ty Trung Quốc có truyền thống hứa hẹn viển vông đối với nhiều nước thuộc thế giới thứ ba”, Huffman nói.

image

(Ảnh: Brent Huffman)

Hồi tháng 12/2016, CNBC đã đưa tin, nhóm Hồi giáo cực đoan Taliban, những người đã tìm cách giành lại quyền kiểm soát Afghanistan kể từ khi bị lật đổ vào năm 2001, đã tuyên bố rằng họ sẽ không cản trở dự án khai thác đồng này.
Chính Taliban cũng đã phá hủy nhiều di tích cổ ở Afghanistan với lý do chúng báng bổ người Hồi giáo. Đáng chú ý nhất là nhóm khủng bố này đã phá hủy những bức tượng Phật nổi tiếng ở Bamiyan vào năm 2001.
Sự phá hủy các di tích của Taliban đã dấy lên những lên án toàn cầu và những tàn tích của Bamiyan hiện nay là một Di sản Văn hóa Thế giới của UNESCO.
Mes Aynak xứng đáng là một di sản nếu như chính quyền Afghanistan đệ trình UNESCO, nhà khảo cổ Con đường Tơ lụa và cố vấn UNESCO, Tim Williams, cho biết.
“Đây là một khu vực khảo cổ học phức tạp và kì vĩ, với chất lượng bảo tồn đến kinh ngạc”, Williams nói.
Xem trailer phim tài liệu “Saving Mes Aynak”:

Theo Dân Nguyễn (Dịch từ CNBC)/ Pháp bảo